Tijdens een bedrijfsdiner met een accountant vertelde deze me dat ze verbaasd was over de hardnekkigheid van bepaalde vooroordelen over schenkingen. Veel van haar oudere klanten denken nog steeds dat ze uit hun huis gezet kunnen worden als ze ervoor kiezen om het aan hun kinderen te schenken. "Ik begrijp het niet," legt ze uit, "deze mensen zijn actief in het beroepsleven, velen van hen in onroerend goed, en ze denken nog steeds dat een schenking van naakte eigendom hen blootstelt aan mogelijke uitzetting door hun eigen kinderen."
Het is een hardnekkig vooroordeel, dat kan worden verklaard door de « verankering », d.w.z. de neiging van de menselijke geest om zijn oordeel te koppelen aan het eerste stukje informatie waarover hij beschikt (het anker), zoals onderzoekers Tversky en Kahneman aangaven in hun gedreven artikel dat in 1974 werd gepubliceerd in het tijdschrift Science. Dit soort vooringenomenheid overstijgt sociale klassen en groepen en vereist een constante en diepgaande zelfkritiek.
Laten we dus eens kijken naar de financiële voordelen van schenkingen in naakte eigendom. Bij het plannen van een erfenis wordt al snel geadviseerd om dit type schenking te overwegen met betrekking tot onroerend goed. In tegenstelling tot een erfenis kan een schenking in blote eigendom worden gespreid in de tijd: de fiscus herziet zijn tellers om de drie jaar.
Dus als mevrouw X., die in Brussel woont, haar huis wil nalaten aan haar kind, kan ze het beste drie schenkingen in blote eigendom doen van drie aandelen in het huis over verschillende jaren, zoals weergegeven in deze grafiek :
De voordelen van deze strategie zijn duidelijk:
Ter vergelijking: als het huis in Wallonië had gestaan, zouden de successierechten € 53.025 hebben bedragen; in Vlaanderen € 49.200. Een kleine besparing in Vlaanderen, maar een verwaarloosbaar verschil tussen de eerste twee regio's op het vlak van successierechten. Tot slot moet worden opgemerkt dat de schenkingsrechten op onroerend goed in alle drie de gewesten gelijk zijn.
Mevrouw X. zegt: "Goed, maar als ik ruzie krijg met mijn dochter, kan ze me dan niet uit het huis zetten waarvan ik haar de blote eigendom heb gegeven? Kan ze de verkoop niet forceren en mij er dan uitzetten?"
Om het eenvoudig te zeggen, en om een einde te maken aan dit vooropgezette idee: nee. De blote eigenaar kan je niet uit je eigendom zetten. De blote eigenaar kan je niet uit je eigendom zetten, omdat je nog steeds het vruchtgebruik hebt onder de voorwaarden van je schenking.
Maar kan de dochter van mevrouw X haar blote eigendom verkopen? Dat kan, maar dat betekent niet dat u uit uw eigendom wordt gezet: u bent nog steeds de vruchtgebruiker. In feite kan ze alleen de blote eigendom verkopen, niet het vruchtgebruik. De blote eigendom verkopen is mogelijk, maar gaat gepaard met een aanzienlijke korting op de prijs van het eigendom: logisch, want de nieuwe blote eigenaar kan er niet van genieten of het gebruiken. Als mevrouw X overlijdt, vervalt automatisch het vruchtgebruik en wordt de blote eigenaar de volle eigenaar.
Kortom, als vruchtgebruiker zal mevrouw X. kunnen genieten van haar eigendom en de voordelen van een eventuele verhuur, zonder angst voor uitzetting!