.jpg)
De Arizona-regering heeft het zojuist aangekondigd: België zal investeren in kernenergie. Na 20 jaar besluiteloosheid is dit goed nieuws voor de Belgische nucleaire sector, wereldwijd erkend, maar het roept ook veel vragen op. Deze beslissing zal namelijk directe gevolgen hebben voor het dagelijks leven, vooral voor ouderen en werknemers aan het einde van hun loopbaan die zich voorbereiden op hun pensioen. Hier volgt een overzicht van de uitdagingen, belicht door uitspraken van experts uit de sector.
Ouderen, vaak met een vast inkomen, zijn bijzonder gevoelig voor stijgende energieprijzen. Een uitstap uit kernenergie zonder stabiel en goedkoop alternatief zou kunnen leiden tot een stijging van de elektriciteitsprijzen, zoals in andere landen is waargenomen, met name in Duitsland. Het EFI-rapport van 2014 (Expertenkommission Forschung und Innovation) gaf een zeer negatief beeld van het Duitse beleid inzake de kernuitstap. De overhaaste uitstap zonder langetermijnalternatief en de massale subsidies voor hernieuwbare energie om het verlies in energieproductie te compenseren, hebben de energiefactuur van huishoudens met bijna 20% doen stijgen, zonder de beloofde positieve effecten.
In een interview met de RTBF benadrukte Francesco Contino, professor aan de École polytechnique van UCLouvain, het belang van energievoorziening via kernenergie, en merkte op over de huidige reactoren: “We kunnen hun gebruik echt op lange termijn verlengen.” België boekt ook uitstekende vooruitgang op het gebied van zogenaamde gesmoltenzoutreactoren. Deze reactoren verminderen aanzienlijk de schadelijke radioactieve duur van kernafval!
Het behoud van kernenergie en de geleidelijke ontwikkeling van hernieuwbare energie zou kunnen helpen de prijzen te stabiliseren – hoewel de elektriciteitsprijs afhankelijk blijft van die van gas – en het koopkrachtverlies van gepensioneerden helpen beperken, die nu al moeite hebben hun budget rond te krijgen.
Kernenergie biedt een stabiele productie die weinig onderhevig is aan prijsfluctuaties, in tegenstelling tot geïmporteerde fossiele brandstoffen of alternatieve hernieuwbaren. Bij een tekort of sterke schommelingen in de energieprijzen worden de meest kwetsbaren, waaronder ouderen, het eerst getroffen. Serge Dauby, directeur van het Belgisch Nucleair Forum, benadrukt: “Kernenergie en hernieuwbare energie zijn de twee meest complementaire energiebronnen voor de decarbonisatie van België.” Een evenwichtige mix van kernenergie en hernieuwbare energie is dus cruciaal voor het versterken van onze energieonafhankelijkheid en het waarborgen van de energiezekerheid, vooral voor risicogroepen.
Het behoud of de ontwikkeling van kernenergie in België kan gekwalificeerde banen behouden, ook voor oudere werknemers in de energiesector. Omgekeerd kan een abrupte kernuitstap leiden tot herstructureringen en baanverlies, wat vooral werknemers vlak voor hun pensioen treft. Serge Dauby benadrukt de noodzaak om de sector nieuw leven in te blazen: “We moeten nu de toeleveringsketen heropbouwen zodat we genoeg mensen hebben om dat te doen. De expertise is er nog, maar de teams moeten worden uitgebreid om kernenergie opnieuw op te bouwen.”
Energiekeuzes vereisen aanzienlijke overheidsinvesteringen. Als de staat zwaar investeert in alternatieven voor kernenergie, kunnen de budgettaire marges voor andere essentiële sociale beleidsmaatregelen, zoals pensioenen of gezondheidszorg, krimpen. Maar voor Francesco Contino is dit een kans voor onderzoek en industrie: “Voor onderzoek is het goed nieuws om eindelijk een duidelijk signaal te krijgen in een richting waarover lang onzekerheid bestond.” Serge Dauby is het daarmee eens en voegt eraan toe: “We hebben 20 jaar verloren. De studies die eerder hadden moeten worden uitgevoerd, zullen nu moeten worden uitgevoerd en dat zal meer tijd kosten.”
Kernenergie stoot weinig koolstofdioxide uit, wat helpt de klimaatverandering te beperken, waarvan de gezondheidseffecten ook ouderen treffen (hittegolven, ademhalingsziekten, enz.). Het beheer van afval en het risico op ongevallen blijven echter zorgpunten, vooral voor ouderen. Toch gebruiken reactoren tegenwoordig geen grafiet meer, wat de risico’s van rampen zoals in Tsjernobyl sterk vermindert. En we bevinden ons niet in een geologisch onstabiel gebied zoals Fukushima. Bovendien herinnert Serge Dauby eraan dat België over erkende expertise beschikt: “Het talent is er al, de Belgische deskundigheid wordt wereldwijd erkend.” Nu moeten we er alleen nog werk van maken.